Werk je in de bouw, techniek of industrie? Dan is de kans groot dat je het begrip ‘VCA’ bent tegengekomen. Maar wat betekent het nu echt, voor wie is het verplicht en hoe haal je het certificaat? I
n dit artikel leggen we uit wat VCA inhoudt, welke soorten VCA-certificaten er zijn, waarom bedrijven en medewerkers het nodig hebben en hoe het behalen van een VCA-examen in z’n werk gaat.
Wat is VCA?
VCA staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers. Het is een certificeringssysteem dat bedoeld is om veilig werken te bevorderen, vooral in risicovolle sectoren zoals de bouw, techniek, petrochemie en installatietechniek.
Een VCA-certificaat toont aan dat jij of jouw bedrijf voldoet aan vastgestelde veiligheidsnormen. Voor medewerkers betekent dit dat ze weten hoe ze veilig moeten werken. Voor bedrijven betekent het dat ze structureel aandacht besteden aan veiligheid, gezondheid en milieu op de werkvloer.
Waarom is VCA belangrijk?
In sectoren met verhoogd risico is veiligheid essentieel. VCA helpt om:
- Ongevallen en letsel op de werkvloer te voorkomen
- Werknemers bewust te maken van risico’s
- Te voldoen aan eisen van opdrachtgevers en wetgeving
- De kans op vertraging door incidenten te verkleinen
Veel opdrachtgevers stellen een VCA-certificaat verplicht voordat je als bedrijf of medewerker aan de slag mag. Vooral bij werkzaamheden op bouwterreinen, in fabrieken of installaties wordt dit actief gecontroleerd.
Welke soorten VCA-certificaten zijn er?
Er zijn drie hoofdvormen van VCA-certificering:
- VCA Basis (B-VCA): Voor operationele medewerkers. De focus ligt op persoonlijke veiligheid, werken met gevaarlijke stoffen, arbeidsomstandigheden en het voorkomen van incidenten.
- VCA VOL (Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden): Voor leidinggevenden en zzp’ers. Bevat extra modules over aansturing, werkvergunningen en risicoanalyses.
- VCA*** of VCA**: Voor bedrijven. Een organisatiebreed certificaat waarmee je als bedrijf laat zien dat je gestructureerd werkt aan veiligheid, inclusief risicobeheersing, voorlichting en evaluatie.
Voor wie is VCA verplicht?
VCA is in Nederland niet wettelijk verplicht, maar in de praktijk vaak een harde eis van opdrachtgevers. In deze gevallen is VCA nodig:
- Als medewerker bij een aannemer in de bouw, installatietechniek of petrochemie
- Als zzp’er die werkt voor bedrijven met VCA-eisen
- Als onderaannemer op een bouwplaats of in een risicovolle omgeving
- Als bedrijf dat zich inschrijft op aanbestedingen in de technische sector
Werk je uitsluitend in loondienst op kantoor, dan is VCA meestal niet relevant.
Hoe behaal je een VCA-certificaat?
Een VCA-certificaat behaal je door een examen af te leggen bij een erkend examencentrum. De stappen zijn:
- Volg een cursus (online of klassikaal), meestal 1 tot 2 dagen
- Doe het VCA-examen, bestaande uit 40 meerkeuzevragen
- Bij voldoende score (minimaal 64,5%) ontvang je je certificaat
Het certificaat is 10 jaar geldig. Examenlocaties zijn verspreid over heel Nederland en beschikbaar in meerdere talen zoals Nederlands, Engels, Pools en Roemeens.
Wat kost een VCA-examen?
De kosten voor een VCA-certificaat hangen af van het type en de manier van voorbereiding. Gemiddeld kun je rekenen op:
- VCA Basis: € 100 tot € 150 inclusief cursus en examen
- VCA VOL: € 150 tot € 200
- Bedrijfscertificering: € 1.000 tot € 2.500 (afhankelijk van bedrijfsgrootte)
Let op: voor bedrijfscertificering zijn ook jaarlijkse audits verplicht.
Wordt VCA ook in het buitenland erkend?
Ja, het VCA-systeem is onderdeel van de SCC-structuur (Safety Certificate Contractors), die ook in België, Duitsland, Oostenrijk en Luxemburg wordt erkend.
In andere landen wordt VCA niet standaard geaccepteerd, maar het laat wel zien dat je aantoonbaar met veiligheid bezig bent, wat in internationale projecten positief wordt gewaardeerd.
Veelgestelde vragen
Wat betekent VCA precies?
VCA staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers. Het is een certificeringssysteem gericht op veilig werken in risicovolle sectoren.
Hoe lang is een VCA-certificaat geldig?
Een individueel VCA-certificaat is 10 jaar geldig. Daarna moet je opnieuw examen doen.
Is VCA verplicht voor zzp’ers?
Ja, in veel gevallen eisen opdrachtgevers een geldig VCA VOL-certificaat van zzp’ers in technische beroepen.
Kan ik VCA in het weekend halen?
Ja, veel aanbieders bieden ook cursussen en examens aan in het weekend of ’s avonds.
Wordt VCA ook erkend in België?
Ja, VCA wordt erkend in België als onderdeel van de internationale SCC-structuur.