Als je een huis wilt kopen, hoor je al snel termen als hypotheekrente, aflossing en rentevaste periode. Maar wat betekent het nu precies om een hypotheek af te sluiten?
In dit artikel leggen we in duidelijke taal uit wat een hypotheek is, hoe het werkt, welke soorten er zijn en waar je op moet letten als je er één afsluit.
Wat is een hypotheek?
Een hypotheek is een lening bij de bank waarmee je een huis kunt kopen. De bank leent jou een bedrag, en in ruil daarvoor geef jij het huis als onderpand. Dat betekent: als jij de lening niet terugbetaalt, mag de bank het huis verkopen om hun geld terug te krijgen.
Je betaalt de hypotheek in maandelijkse termijnen terug. Elke maand betaal je:
- Rente: een vergoeding aan de bank voor het lenen van het geld.
- Aflossing: het terugbetalen van een deel van het geleende bedrag.
De looptijd van een hypotheek is meestal 30 jaar. Hoeveel je kunt lenen hangt af van je inkomen, je vaste lasten en de waarde van de woning.
Hoe werkt een hypotheek in de praktijk?
Wanneer je een huis koopt, sluit je vóór de overdracht bij de notaris een hypotheek af. De bank stort het bedrag direct naar de notaris, die het gebruikt om de verkoper te betalen. Vanaf dat moment heb jij een schuld bij de bank.
Je krijgt ook te maken met:
- Hypotheekrenteaftrek: je mag de betaalde rente aftrekken bij je belastingaangifte, zolang het gaat om je eigen woning.
- Rentevaste periode: je kiest hoe lang de rente hetzelfde blijft, bijvoorbeeld 10 of 20 jaar.
- Boetevrij aflossen: je mag meestal jaarlijks een deel extra aflossen zonder boete, vaak 10% tot 20% van de hoofdsom.
Let op: bij het kopen van een huis moet je ook eigen geld meenemen voor kosten koper (zoals overdrachtsbelasting en notariskosten). Die kosten worden niet meegefinancierd.
Welke soorten hypotheken zijn er?
In Nederland zijn er twee hoofdvormen van hypotheken die recht geven op renteaftrek:
1. Annuïteitenhypotheek
Je betaalt elke maand een vast bedrag. In het begin is dat vooral rente, later vooral aflossing. Je maandlasten blijven gelijk, maar je netto maandlasten worden langzaam hoger omdat de renteaftrek afneemt.
2. Lineaire hypotheek
Je lost elke maand hetzelfde bedrag af, waardoor je maandlasten steeds lager worden. In het begin betaal je veel rente, later minder. De netto maandlasten dalen sneller dan bij een annuïteitenhypotheek.
Andere vormen zoals aflossingsvrije hypotheken of spaarhypotheken komen nog wel voor, maar zijn vaak niet meer fiscaal aftrekbaar of alleen toegestaan onder voorwaarden.
Waar moet je op letten bij het afsluiten van een hypotheek?
Bij het afsluiten van een hypotheek zijn er meerdere factoren die invloed hebben op je financiële situatie:
- Hypotheekrente: hoe lager de rente, hoe lager je maandlasten.
- Rentevaste periode: een lange periode geeft zekerheid, maar meestal tegen een hogere rente.
- Looptijd: meestal 30 jaar, maar korter aflossen geeft sneller zekerheid.
- Toetsing inkomen: de bank kijkt naar je bruto jaarinkomen en vaste lasten.
- Maximale lening: je mag in 2025 maximaal 100% van de woningwaarde lenen.
Ook duurzaamheid telt mee: voor energiezuinige woningen mag je soms extra lenen, bijvoorbeeld tot € 20.000 bovenop de woningwaarde bij energielabel A++++.
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen een hypotheek en een lening?
Een hypotheek is een lening met een huis als onderpand. Een gewone lening (zoals een persoonlijke lening) heeft geen onderpand en meestal een kortere looptijd.
Wat gebeurt er als ik mijn hypotheek niet betaal?
Als je structureel niet betaalt, mag de bank het huis verkopen via een executieveiling. Vaak gaat hier eerst een traject van herinneringen en incassoprocedures aan vooraf.
Kan ik een hypotheek krijgen met een tijdelijk contract?
Ja, dat kan. Je hebt dan vaak een intentieverklaring van de werkgever nodig waarin staat dat ze je na afloop een vast contract willen aanbieden.
Wat kost het om een hypotheek af te sluiten?
Reken op gemiddeld € 2.000 tot € 3.000 aan bijkomende kosten, zoals advieskosten, notariskosten en taxatie. Deze vallen onder ‘kosten koper’.
Hoe lang duurt het aanvragen van een hypotheek?
Vanaf het moment dat je alle documenten aanlevert, duurt het gemiddeld 2 tot 4 weken voordat je hypotheek wordt goedgekeurd.