Duurzaamheid is een breed begrip dat verder gaat dan enkel energieverbruik. Hierbij spelen talloze factoren een rol die allemaal mee moeten worden genomen in de vergelijking. Bij de vergelijking tussen online en offline casino’s moet je bijvoorbeeld rekening houden met het energieverbruik van IT-infrastructuren, het transport van bezoekers, de verwarming en koeling van gebouwen, materiaalverbruik en zelfs de energiemix van het betrokken elektriciteitsnet. Op het eerste gezicht lijkt een online casino duurzamer, er is namelijk geen fysiek gebouw nodig. De werkelijkheid is complexer en de moeite waard om uit te zoeken. In dit artikel maken we een kritische afweging van beide vormen op basis van wetenschappelijke en technologische inzichten.
De ecologische voetafdruk van fysieke casino’s
Fysieke casino’s zijn intensieve gebruikers van ruimte, energie en grondstoffen. Een gemiddeld casino is 2.000 tot 10.000 m² groot en moet permanent worden verwarmd, gekoeld en verlicht. Daarnaast worden er vaak restaurants, bars en showzalen geïntegreerd, wat het energieverbruik verder opdrijft. Eerdere studies die betrekking hebben op de entertainmentsector hebben het over een verbruik dat vergelijkbaar is met dat van minstens 150 huishoudens. Andere onderzoeken hebben het over een equivalent van 333 huishoudens. Echter, dit houdt geen rekening met regionale en klimatologische verschillen en is dan ook een (te) grote veralgemening. In ieder geval kunnen we stellen dat het om een hoog energieverbruik gaat en dat zeker HVAC-systemen daarbij een belangrijke rol spelen.
Naast deze directe energieconsumptie komt ook de indirecte uitstoot in beeld. Zeker in goksteden als Las Vegas of Monaco is dit niet te verwaarlozen, omdat veel bezoekers met het vliegtuig komen. In Nederland zal eerder de auto worden gebruikt. In ons land bedraagt de CO2-emissie per auto gemiddeld 82.3 gram per kilometer, dus ook dit loopt op. Zeker als je weet dat niet alleen bezoekers, maar ook medewerkers en leveranciers zich naar het casino dienen te verplaatsen. Tel daarbij de impact van speelautomaten, decoratie-elementen, de overvloed aan hapjes en drankjes en de materiële voetafdruk wordt al snel aanzienlijk.
De verborgen impact van online casino’s
Online aanbieders van casino games hebben geen fysieke bezoekersruimte en dat betekent al een enorm grote besparing. Spelers hoeven zich ook niet met de auto naar het casino te verplaatsen. Wel vertrouwt men volledig op digitale infrastructuur. Die bestaat uit datacenters, servers en netwerkapparatuur. Een live casino met HD-streaming genereert op die manier aanzienlijke datastromen. Al die data wordt verwerkt in serverparken die ook moeten worden gekoeld, wat in veel verbruik resulteert. Het moet wel worden gezegd dat de ecologische impact sterk afhankelijk is van de energiemix. Wat dat betreft, doen serverparken het steeds beter. Het zelf opwekken van groene energie, bijvoorbeeld met zonnepanelen op het dak, is daarbij eerder regel dan uitzondering. Ook investeert men steeds meer in het terugwinnen van energie in de vorm van warmte. Zowel voor fysieke casino’s als online casino’s kan echter een belangrijke bedenking worden gemaakt: hun piekactiviteit situeert zich ’s avonds en ’s nachts, wanneer groene energie minder beschikbaar is. Dit is overigens eigen aan de entertainmentsector en niet alleen aan de casinosector.
Materiaalverbruik en levensduur
Een offline casino gebruikt fysieke speelautomaten, fiches, kaarten en inrichting. Die materialen zijn meestal niet circulair ontworpen en verslijten snel door het vele gebruik. De apparaten gaan over het algemeen wel lang mee en kunnen indien nodig worden gerepareerd. De embodied energy van deze apparaten, de energie die nodig was om de materialen te produceren, is dus hoog, maar verspreid over een lange periode. Bij online casino’s zit het materiaalverbruik vooral aan de serverzijde en de cliëntzijde. Servers worden gemiddeld om de 3 tot 5 jaar vervangen. Er zijn regelmatig updates nodig om zware, nieuwe gokkasten en games te kunnen aanbieden. Eindgebruikers upgraden hun apparaten (laptops, smartphones, tablets enzovoort) gemiddeld om de drie jaar. De ecologische kost van elektronisch afval (e-waste) is hierbij niet te onderschatten, zeker in combinatie met de schaarste van kritieke metalen zoals kobalt en neodymium. Uiteraard dient daarbij de bedenking te worden gemaakt dat de vervanging van eindgebruikerhardware wellicht sowieso had plaatsgevonden, ongeacht de legalisering van online casino’s in Nederland.
Energie-efficiëntie versus systeemimpact
Over het algemeen neemt men, na het maken van deze afwegingen, aan dat een online casino duurzamer is dan een fysiek casino. Een veelgehoorde stelling is dan ook dat digitale diensten per definitie efficiënter en ecologischer zijn dan hun fysieke tegenhangers. Pas wel altijd op met dergelijke stellingen. Online casino’s hebben zeker duurzaamheidsvoordelen, maar ze zijn er wel om op grote schaal 24/7 beschikbaar te zijn. De idle state van servers – dus wanneer er weinig activiteit is – verbruikt alsnog veel stroom.
Bovendien groeit de sector snel, wat leidt tot een exponentiële toename van datacentercapaciteit. Dit komt door het zogeheten rebound-effect: wanneer een dienst efficiënter wordt, gaan mensen er méér van gebruiken. Een fysiek casino heeft weliswaar een hoge ecologische voetafdruk, maar bereikt al snel een plateau in gebruikerscapaciteit. Er kunnen maar zoveel mensen fysiek aanwezig zijn, wat de groei organisch afremt. Dat is bij online casino’s niet het geval: men kan de servercapaciteit vrij eenvoudig bijschalen. Indien de online casinosector door het toegenomen gebruiksgemak resulteert in een toename van spelers en aanbieders, zal de ecologische impact van de sector uiteraard ook toenemen, ook al is de impact per gebruiker initieel lager.
Samengevat: alles hangt af van de context waarin je het bekijkt, maar over het algemeen is een online casino duurzamer dan een fysiek casino. In termen van operationele uitstoot per gebruiker, en bij gebruik van groene datacenters, scoort een online casino doorgaans (veel) beter. Als je echter rekening houdt met de schaalbaarheid, de snelle veroudering van hardware en het eerder aangehaalde rebound-effect, is het verschil minder groot dan men verwacht. Zowel online als offline aanbieders kunnen hoe dan ook nog stappen zetten om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en het verschil uit te diepen of te vernauwen.